Početna stranica / OKRUGLI STO NA TEMU : "Obrazovanje zdravstvenih
profesionalaca u Republici Srpskoj 1997-2014 godine"
OKRUGLI STO NA TEMU : "Obrazovanje zdravstvenih profesionalaca u Republici Srpskoj
1997-2014 godine"
12. septembara 2014. godine sa početkom u 17 časova -
Kongresna dvorana hotel „Monument“ Kozara održan je okrugli sto na temu: „Obrazovanje
zdravstvenih profesionalaca“ 1997 – 2014 godine Evropa traži visokoobrazovane sestre,
a Republika Srpska???“.
Ovom okruglom stolu je prisustvovalo 150 članova UMSTIB Republike Srpske.
Okruglom stolu su prisustvovali predstavnici: Visoke medicinske škole Prijedor,
Sindikati u zdravstvu, UB KC Banja Luka, DZ Banja Luka, ZZFMR dr Miroslav Zotović
Banja Luka, Projekat Jačanje sestrinstva u BiH, Federalno udruženje medicinskih
sestara, Udruženje fizio i radnih terapeuta RS, Društvo radioloških tehničara RS,
predstavnici profilnih sekcija UMSTIB RS.
Na poziv nisu odgovorili niti su prisustvovali: Ministarstvo zdravlja i socijalne
zaštite Republike Srpske, Ministarstvo prosvete i kulture, Ministarstvo nauke i
tehnologije, Ministarstvo rada, Fakultet zdravstvenih nauka – Medicinski fakultet
Banja Luka, Univerzitet Apeiron, Medicinska škola Banja Luka, Centar za obrazovanje
odraslih, Zdravstveni odbor Narodne Skupštine Republike Srpske, TVINING projekat,
Savez medicinskih sestara tehničara Republike Srpske i drugi.
Podršku incijativi i organizaciji okruglog stola na gore navedenu temu pismeno je
dao predsjednik Narodne skupštine mr Igor Radojčić.
Dramska sekcija je učesnicima na sebi svojstven način prikazala problematiku vezanu
za obrazovanje, radno mjesto i status zdravstvenih profesionalaca.
Nakon uvodne riječi otvorena je diskusija. Učešće u diskusiji su uzeli: Tomašević
Drago, Brborović Dijana, Kljajić Aleksandar, Mraković Bogdana, Granulić Milenko,
Dabić Biljana, Bojić dr Nikola, Šarić Mile, Vidović dr Jadranka, Stjepić Radenko,
Palačković Ranko, Šukalo Željko,Darko Marjanović, Lazić Bogdana, Vuković Kostić
Živana, Golić Daliborka, Kotur Branka, Pandžić Biljana, Ćurguz Biljana, Vranješ
Slađana, Mirković Stojanka, Popović Jasminka ......
Nakon iznesenih mnogobrojnih problema koje zdravstveni profesionalci imaju a odnose
se na:
- Odnos u timu
- Sistematizaciju radnih mjesta, neprepoznati zdravstveni profesionalci i nisu plaćeni
u skladu sa stručnom spremom.
- Zakonsku regulativu (Zakon o zdravstvenoj zaštiti, Zakon o platama u zdravstvu,
Zakon o visokom obrazovanju, Uredba o korištenju akdemskih titula , sticanju stručnih
i naučnih zvanja Pravilnik o programu i postupku polaganju stručnog ispita)
- Prekvalifikacije, projekti za njegovatelje i slična zanimanja
- Obrazovanje koje nije usklađeno sa Direktivom EU, nekvalitetna nastava, predavači
koji obrazuju zdravstvene profesionalce nisu iz te profesije....
- Hiperprodukcija kadra, planirane ljudskih resursa - šta treba sistemu i u kom periodu
- Standardi i normativi / podatak o broju sestara na 100 000 stanovnika u skladu sa
zakonom o zdravstvenoj zaštiti
- Kompetencije u skladu sa obrazovanjem zdravstvenih profesionalaca
- Provjera znanja i ko je vrši u zdravstvenim ustanovama
- Zaštititi profesiju
- Starenje našeg društva i sve veći broj hroničnih neinfektivnih bolesti, znači da
se zdravstvo suočava s povećanjem broja kompleksnih bolesti
- odgovornost za dobrobit naših pacjienata, što uključuje kvalitetnu zaštitu, zastupanje
pacijentovih prava i omogućavanje dostupnosti do kvalitetne zdravstvene zaštite
za svo stanovništvo, bez obzira na njihovu rasu, vjeru, pol, politički stav ili
ekonomski status.
Odgovore na pitanja koja su se odnosila na gore navedena poglavlja nismo uspjeli
dobiti jer nije bilo predstavnika zakonodavne vlasti koji su bili uredno pozvani.
Zdravstveni profesionalci su velika grupacija koja zahtijeva odgovore na pitanja
i nedoumice koje ima a odnose se na njihove profesije/ laboranti, sanitarci, radiološki
tehničari, fizio i radni terapeuti, medicinske sestre, babice. Cilj nam je bio postići
dogovor unutar ključnih pitanja i taj stav održati u javnosti.
U razgovorima se zaključilo da bolje obrazovane medicinske sestre znače kvalitetniju
sestrinsku uslugu za pacijente, što je vezano sa dugoročnim uštedama zdravstvenog
novca. Takođe zdravstvene ustanove koje budu imale više medicinskih sestara s višim
obrazovnim nivom bolje će proći u postupku akreditacije i bit će bolje vrednovane.
Da bi mogle ravnopravno parirati svojim evropskim kolegicama, medicinske sestre
u Republici Srpskoj trebaju biti visokoobrazovane. Moderno sestrinstvo danas predstavlja
zasebnu profesiju visokog stepena obrazovanja u domenu razvoja nauke i dovodi do
usavršavanja na nivoima obrazovanih magistara i doktora zdravstvenih nauka. Sam
razvoj sestrinstva kao obrazovanog kadra, predstavlja put praćenja inovativnih aspekata
usmjerenih na promociju zdravlja, aktivaciju promotivno - preventivnih aktivnosti,
sve u cilju poboljšanja profesionalne njege bazirane na istraživačkom radu. Ovo
se odnosi na sve zdravstvene profesionalce.
Zaključak
- 1. Obrazovanje zdravstvenih profesionalaca je trajan proces koji služi ličnom
i profesionalnom razvoju. Potrebno je uskladiti obrazovanje sa Direktivom EU, izbor
akademskog osoblja u naučnao - nastavna zvanja na Univerzitetima i obrazovnim institucijama
uskladiti sa članom 77 Zakona, Sl. Glasnik RS 73/10
- 2. Izmjene zakonske regulative su neophodne (Zakon o platama u zdravstvu,
Zakon o zdravstvenoj zaštiti, Zakon o visokom obrazovanju, Pravilnik o programu
i postupku polaganju stručnog ispita, Uredba o korištenju akdemskih titula, sticanju
stručnih i naučnih zvanja). Potrebna je izrada paketa zakona o sestrinskoj,
ljekarskoj djelatnosti, o pravima pacijenata i regulisanju profesije zdravstvenih
profesionalaca (Diplomirani medicinar- zdravstvene njege, nutricionista, sanitarni,
radiološki inžinjer, medicinsko laboratorijski inžinjer, dipl.med. fizioterapeut,
radni terapeut...). Provjeru znanja prilikom polaganja stručnog ispita trebaju da
rade profesionalci iz oblasti za koju se polaže stručni ispit.
- 3. Omogućiti da zdravstveni profesionalci zaštite profesiju kroz zakonsku
regulativu a time zaštiti i korisnike naših usluga od mogućih profesionalnih grešaka.
Prema ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite RS: uskladiti zakonske regulative,
tj. Revidirati postojeće zakone koji se odnose na liječenje pacijenata kroz prije
svega jasne definicije pojmova koji se koriste u svim područjima zdravstva pa do
uslova stručnog osposobljavanja potrebnog (neophodnog) sestrama koje pružaju stručnu
pomoć, postavljanjem minimalnih edukacijskih standarda.
- 4. Sistematizovati radna mjesta u skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti,
uvrstiti zanimanje u klasifikaciju kroz opis radnih zadataka (tamo gdje to nije
učinjeno) a zakon o platama u zdravstvu staviti van snage.
- 5. U Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske obezbijediti
radna mjesta za predstavnike zdravstvenih profesionalaca u skladu sa brojem zaposlenih
u zdravstvenom sistemu.
- 6. Hitno uraditi standarde i normative i uskladiti ih sa evropskim
- 7. Planirati ljudske resurse, onemogućiti hiperprodukciju kadra
- 8. Sestrinsku i druge djelatnost mogu obavljati samo profesionalci, u
obimu koje ima pružaju kompetencije stečene obrazovanjem. Predavači-mentori-voditelji:
sestre podučavaju sestre. Zdravstvenu njegu može predavati samo medicinska sestra
edukovana iz tog područja. Raditi na razvijanju mentorstva, tj. na osposobljavanju
i obrazovanju mentora.
Tražimo od institucija koje imaju ingerencije, a bile su pozivane da razgovaramo
o problematici obrazovanja zdravstvenih profesionalaca i njihovom statusu nakon
završenog obrazovnog ciklusa da uzmu aktivno učešće u rješavanju mnogobrojnih problema.
Predsjednica UO UMSTIB RS
Biljana Pandžić, dipl, med sestra