STRUČNA JAVNA RASPRAVA - NACRT ZAKONA O VISOKOM OBRAZOVANJU
- 08.07.2016.GOD - HOTEL „BOSNA“ BANJA LUKA –
Dana 08.07.2016.godine u Banja Luci organizovana je stručnu javna rasprava o Nacrtu
zakona o visokom obrazovanju Republike Srpske.
Na stručnoj javnoj raspravi su učestvovali predstavnici Strukovnog sindikata medicinskih
sestara i tehničara Republike Srpske, predstavnicima drugih sindikata koji okupljaju
zdravstvene radnike u Republici Srpskoj, predstavnici Udruženja medicinskih sestara,
tehničara i babica Republike Srpske i predstavnici visokoškolskih ustanova na kojima
se akademski obrazuju zdravstveni radnici. Na ovu raspravu bili su pozvani i predstavnici
Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske i Ministarstva zdravlja i socijalne
zaštite Republike Srpske koji nisu učestvovali u radu stručne rasprave.
Nakon detaljnog razmatranja odredbi teksta nacrta predloženog zakona i pravnih analaza
koje su javno prezentovane, učesnici stručne rasprave jednoglasno su usvojili sledeći:
ZAKLJUČAK
- 1. Nacrt Zakona o visokom obrazovanju ne ispunjava osnovne
zahtjeve koji su utvrđeni Pravilima za izradu zakona i drugih propisa Republike
Srpske (Sl.gl.RS br. 24/14) – a zbog čega se predlaže obrađivaču zakona da izvrši
reviziju cijelog teksta nacrta na način da postupi u skladu sa odredbama Smjernica
za postupanje republičkih organa uprave o učešću javnosti i konsultacijama u izradi
zakona (Sl.gl.RS br 123/08) i izradi novi tekst nacrta ovog zakona, poštujući navedena
pravila i smjernice, kao i preporuke i komentare koje su dostavljene u toku trajanja
javne rasprave.
- 2. Obrađivaču se posebno ukazuje na sledeće potpuno neustavne
i diskriminatorne odredbe teksta nacrta i to:
- Član 6. stava 4. predloženog teksta nacrta, kojim je propisano da se na studijske
programe prvog ciklusa mogu upisati samo samo kandidati koji su završili srednjoškolsko
obrazovanje sa prosječnom ocjenom 3.00 i više;
- Član 6. stav 5. predloženog teksta nacrta, kojim je propisano da se na studijske
programe iz oblasti prava, obrazovanja nastavnika, zdravlja i zaštite zdravlja,
mogu upisati samo kandidati koji su završili srednje obrazovanje sa prosječnom ocjenom
4,00 i više;
- Član 56. stav 5. predloženog teksta nacrta, kojim je propisano da se na studijske
programe iz oblasti prava, obrazovanja nastavnika, zdravlja i zaštite zdravlja,
veterine i arhitekture i određenih polja umjetnosti ne mogu organizovati kao vanredni
studij. Bez namjere da u ovoj fazi usvajanja ovog zakona komentarišemo ovo zakonsko
rješenje, generalno napominjemo da obrađivač nije u nacrtu predvidio poglavlje -
definicije termina i izraza, pa u skladu sa navedenim nije jasno utvrđena razlika
između redovnog i vanrednog studija, zbog čega je navedena odredba kontradiktorna
tekstu nacrta i bez jasnog osnova na kojem se zasniva međusobna razlika;
- Član 84. stav 3. i stav 4. predloženog teksta nacrta, kojim je propisano da se
dio nastave iz studijdkih programa iz oblasti zdravlja i zaštite zdravlja isključivo
izvodi u javnim zdravstvenim ustanovama, kao i da medicinske sestre i fizioterapeuti
dio prakse mogu da stiču isključivo u javnim zdravstvenim ustanovama, kao i da se
u jednoj javnoj zdravstvenoj ustanovi može organizovati nastava samo jedne visokoškolske
ustanove.
- 3. Napominjemo da gore navedene odredbe nisu u skladu sa
odredbama Ustava RS, Ustava BiH, Evropskom konvencijom o ljudskim pravima koja se
direktno primjenjuje u BiH, kao i ratifikovanim međunarodnim konvencijama, a naročito,
Evropskom socijalnom poveljom, Međunarodnim paktom o građanskim i političkim pravima
i Međunarodnim paktom o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima.
- 4. U pogledu usklađenosti sa EU zakonodavstvom, posebno
skrećemo požnju o neusklađenosti teksta nacrta sa Direktivom Evropskog parlamenta
o priznavanju stručnih kvalifikacija 2005/36 od 07. septembra 2005. godine i njenom
dopunom od 20. novembra 2013 godine. Napominjemo da je odredbama ove Direktive propisano
da je minimum standarda u Evropskoj uniji za obavljanje profesije sestre za opštu
zdravstvenu njegu i sestre akušerke - završeno visoko obrazovanje sa najmanje tri
godine studija, koje treba da se sastoji od najmanje 4600 časova teorijske i kliničke
nastave, pri čemu trajanje teorijske nastave treba da predstavlja najmanje jednu
trećinu, a trajanje kliničke nastave najmanje jednu polovinu ukupnog trajanja nastave..
- 5. U skladu sa navedenim pozivamo se i na mišljenje i preporuku
Republičkog sekreterijata za zakonodavstvo broj: 22/03-021-284/16 od 22. aprila
2016.godine, koji iako je dao pozitivno mišljnje na navedeni tekst nacrta zakona
je i posebno ukazao i na njegove brojne normativne nedostake i neusklađenost, kao
i koliziju njegovih odredbi sa drugim zakonima, a čije primjedbe su u cijelosti
podržane od učesnika stručne rasprave.
U skladu sa navedenim učesnici sastanka su jednoglasno usvojili zaključak da se
organizacije koje su učestvovale u stručnoj raspravi obavezuju da primjene sve institucionalne
mehanizme za zaštitu osnovnih ljudskih prava svih onih čija prava bi bila ugrožena
stupanjem na snagu navedenih odredbi ovog Zakona, a koji uključuju i primjenu mehanizama
sudske zaštite, kao i pokretanje odgovarajućih postupka pred Ustavnim sudom Republike
Srpske, ukoliko i pored iznesenih primjedbi navedene sporne odredbe ovog zakona
ipak stupe na snagu.
Za zaključke stručne rasprave u ime organizatora Strukovnog sindikata medicinskih
sestara i tehničara Republike Srpske i Udruženja medicinskih sestara, tehničara
i babica Republike Srpske:
Predsjednik SSMSIT RS
Ranko Palačković
Predsjednica UO UMSTIB RS
Mr.sci. Živana Vuković-Kostić